Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )
Erbo-di-judiéu
Reseda luteola
Resedaceae
Àutri noum : Erbo-di-jusiòu, Gaudo, Erbo-jauno, Erbo-dóu-jasiòu.
Noms en français : Réséda des teinturiers, Gaude.
Descripcioun :L'erbo-di-jusiòu, que se dis peréu la gaudo, èi pu tant coumuno qu'à passa tèms. Trachis majamen proche d'oustau e en ribo de camin. Se recounèis à si lònguis enflourejado e à si fueio entièro e sarrado sus la tijo.
Usanço :Servié à passa tèms pèr tencha de jaune li teissu. Après 1395, li jusiéu, forobandi de Franço, s'acampon dins li vilo de la Coumtat papalo. Se soun apara, an pamens proun d'óubligacioun, coume aquelo de viéure dins li "carriero" e de pourta un capèu jaune.
Port : Erbo
Taio : 0,5 à 2 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico :
Gènre : Reseda
Famiho : Resedaceae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Esboudèu
- Champ
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Reseda luteola L., 1753